Savaşın yeni araçları: silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) yayılması ve büyük güçlerden devlet dışı aktörlere SİHA kullanımı

Abstract

İnsansız hava araçları (İHA) ve silahsız insansız hava araçları (SİHA) günümüzdeki devletler arası ve devlet içi çatışmalarda ön plana çıkmaya başlayan araçlar olmuştur. 2000’lerin başında ABD tarafından sıkça kullanılmaya başlayan bu teknoloji, zamanla İsrail ve İran gibi çatışma alanlarında aktif rol oynayan aktörlerin de ilgisini çekmiştir. 2010’lu yıllarda ise hem teknolojik gelişmeler hem de dünya genelinde ortaya çıkan çok sayıdaki çatışma alanları, bu teknolojiyi birçok aktör için cazip hale getirmiştir. Üretim ve kullanım maliyetleri düşen SİHA teknolojisi farklı aktörler tarafından çatışma alanlarında kullanılan popüler bir araç haline gelmiştir. 2010’lu yıllarda ABD ve Rusya gibi büyük güçlerin yanı sıra Türkiye ve İran gibi orta büyüklükteki güçler ve hatta silahlı devlet dışı aktörlerin adı gerek üretim gerekse kullanım açısından SİHA’larla sıkça anılmıştır. Giderek otonomlaşan ve yapay zekâ ile entegre olan İHA’ların yanı sıra son dönemlerde gelişmeye başlayan insansız kara ve deniz araçları da savaşın dönüşümüne etki etmektedir. Bu bağlamda gelişen, yaygınlaşan ve çok sayıda aktörün rahatlıkla ulaşabildiği SİHA ve diğer insansız savaş araçları, askeri alanda devrimin yeni bir ayağı olma potansiyeline sahiptir.

Unmanned Aerial Vehicles (UAVs) and Unmanned Combat Aerial Vehicles (UCAVs) have assumed pivotal roles in contemporary interstate and intrastate conflicts. Initially pioneered by the United States in the early 2000s, this technology has also attracted the attention of other actors in conflict zones, such as Israel and Iran. The 2010s saw an increase in interest in this technology due to both technological advances and the proliferation of conflict zones around the world. The decreased production and operational costs of UAV technology, particularly the development of UCAVs, have made it a popular instrument used by various actors in conflict zones. During the 2010s, big powers such as the US and Russia, as well as middle powers such as Turkey and Iran, and even armed non-state actors have gained prominence through their use and production. Coupled with the steady integration of artificial intelligence, UAVs are increasingly evolving into autonomous entities that go beyond aerial platforms to include unmanned ground and surface vehicles, signifying the evolution of modern warfare. In this changing landscape, the developmental push and accessibility of UCAVs alongside other unmanned combat systems underscores their potential to prove central to the revolution in military affairs (RMA).