İktisatta kullanılan dijitalleşme ölçü birimleri üzerine bir değerlendirme

Abstract

Bu çalışmada, iktisat disiplininde kullanılan dijitalleşme göstergeleri; oranlar, bileşik göstergeleri temsilen endeksler ve parasal göstergeler olmak üzere üç ölçü birimi çerçevesinde karşılaştırılmakta ve özellikle makro iktisadi ampirik araştırmalar açısından bir değerlendirme yapılmaktadır. Yapılan araştırma, oranların kolay elde edilmelerine yönelik güçlü avantajlarına karşın, çok boyutlu dijitalleşme kavramını ancak kısmen ölçebildiğini göstermektedir. Ayrıca ilgili kavramın dinamik yapısı, oransal göstergelerin sürekli olarak güncellenmesini gerektirmekte, bu durum da uzun zaman boyutlu çalışmalar açısından sorun oluşturmaktadır. Endeksler ise, dijitalleşme ekosisteminin kapsamını daha iyi temsil etseler de alt göstergelerinde oranları içerdiklerinden, oranlar için bahsedilen dezavantajlar endeksler için de geçerli hale gelmektedir. Çalışma ile, iktisat disiplininde dijitalleşmenin parasal göstergelerle daha iyi temsil edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunda, ilgili göstergelerin, dijitalleşme için yapılan toplulaştırılmış faaliyetleri daha iyi ölçebilmeleri ve uzun dönemli olarak elde edilebilmeleri etkili olmuştur. Dolayısıyla bu çalışmayla, ilgili literatürde, oranların ve endekslerin tek ya da kısa dönemli analizlerde kullanılmasının, parasal göstergelerin ise hem kısa hem de uzun dönemli ülke içi ve ülkeler arası araştırmalarda kullanılmasının uygun olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Varılan bu sonuçlar ile, dijitalleşmenin ölçümü konusuna, veri ile çalışmanın büyük önem taşıdığı iktisat disiplini açısından katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.

This study makes a comparison and an overview of the digitalization indicators used in the economics discipline by categorizing these into the three metrics of ratios, indexes as composite indicators, and monetary indicators, concentrating the matter from the lens of macroeconomic empirical studies. While ratios provide ease in data collection procedures, they can only measure the relevant concept in a limited way. In addition, the dynamic structure of digitalization necessitates frequent revisions of ratios which result in critical issues in working with long-run data. Indexes, on the other hand, can better represent the coverage of the digitalization ecosystem. However, as sub-indexes frequently include ratios, the problems mentioned for ratios are also encountered for indexes. This study finds that as monetary indicators can firmly measure aggregate activities and can be obtained in the long-run, they serve as better proxies to quantify digitalization in the economics discipline. Thus, this research concludes that ratios indexes are more appropriate to be used in cross-sectional or short-period analyses, while monetary indicators can be utilized in single or multi-country analyses either in the short-run or the longrun. These findings can provide convenience for the issues experienced in measuring digitalization in the economics discipline.